จักรพรรดินีอเล็กซานดรา เฟโอโดรอฟนา พระอิสริยยศเดิมคือ เจ้าหญิงอาลิกซ์แห่งเฮ็สเซินและริมไรน์ (6 มิถุนายน [ตามปฎิทินเก่า: 25 พฤษภาคม] ค.ศ. 1872 – 17 กรกฎาคม ค.ศ. 1918) เป็นจักรพรรดินีองค์สุดท้ายของรัสเซียทรงเป็นพระมเหสีในจักรพรรดินิโคลัสที่ 2 แห่งรัสเซียจากการอภิเษกสมรสในวันที่ 26 พฤศจิกายน [ตามปฎิทินเก่า: 14 พฤศจิกายน] ค.ศ. 1894 จนกระทั่งสละราชสมบัติในวันที่ 15 มีนาคม [ตามปฎิทินเก่า: 2 มีนาคม] ค.ศ. 1917 ทรงเป็นพระราชนัดดาที่ทรงโปรดในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรีย เป็นหนึ่งในผู้ที่เป็นพาหะของโรคเฮโมฟีเลียและในเรื่องการสนับสนุนการควบคุมแบบเบ็ดเสร็จของจักรวรรดิรัสเซีย มิตรภาพในด้านลบกับกริกอรี รัสปูติน ผู้ลึกลับชาวรัสเซีย ถือเป็นปัจจัยสำคัญต่อพระชนม์ชีพของพระองค์ด้วย